Podręcznik
2. Mieszacz diodowy
2.2. Przemiana częstotliwości w obwodzie z diodą
Aby opisać procesy modulacji i demodulacji w obwodzie z diodą Schottky’ego wykorzystamy wnioski z analizy przeprowadzonej w punkcie 2. Prąd płynący w obwodzie z elementem nieliniowym opisano szeregiem potęgowym (1-1). W obecności dwóch napięć sinusoidalnych o pulsacjach ω1 i ω2 i amplitudach V1 i V2, płynie w obwodzie wiele prądów. Nas interesują teraz składniki o pulsacjach różnicowej: (ω1-ω2) i sumacyjnej (ω1+ω2). W Tabeli 2.2 znajdujemy odpowiedni wiersz i przepisujemy go do Tabeli 4.3.
Tabela 4.3. Udział kolejnych składników szeregu (4-1) w tworzeniu produktów mieszania: częstotliwości wstęgi dolnej (ω1-ω2 i wstęgi górnej (ω1+ω2.
Składnik prądu |
Amplituda |
(ω1-ω2), (ω1+ω2), |
C2V1V2/2 |
Gdy elementem nieliniowym jest dioda Schottky’ego wartość współczynnika C2 znajdujemy w zależności (3-11). Wprowadzimy teraz oznaczenia pulsacji i amplitud zgodnie z zależnością (4-16).
(4-16) |
Zwykle amplituda jednego ze składników, przyjmijmy, że jest to składnik heterodyny jest dużo większa od drugiego: UH>>US
(4-17) |
Podstawowe składniki widma w prądzie diody mieszacza pokazano na rys.4.10.
Rys.4.10. Podstawowe składniki widmowe mieszacza.
W mieszaczu dolnowstęgowym wykorzystywana jest dolna wstęga │fH-fS│, związana bezpośrednio ze składnikiem prądu iWD, opisanym zależnością (4-17). Mieszacze dolnowstęgowe stosowane są powszechnie w odbiornikach.
W wielu przypadkach użyteczną jest wstęga górna │fH + fS│, związana bezpośrednio ze składnikiem prądu iWG, opisanym także zależnością (4-17). Mieszacz, w którym wykorzystana została górna wstęga nazywany jest mieszaczem górnowstęgowym.
Rys.4.11. Podstawowe składniki widmowe modulatora.
Proces przemiany częstotliwości w obwodzie z diodą Schottky’ego można wykorzystać do modulacji amplitudy sygnału fali nośnej. Proces modulacji amplitudy został opisany w wykładzie 11, powrócimy na chwilę do niego.
Jak wiemy w modulatorze amplitudy częstotliwość sygnału jest dużo mniejsza od częstotliwości heterodyny, fS<<fH. Sygnał niesie informację, heterodyna dostarcza fali nośnej. Najważniejsze składniki widmowe prądu diody pokazano na rys.4.11. W modulatorze amplitudy wykorzystywane są trzy składniki: fala nośna i obie wstęgi boczne: fH - fS' fH , fH + fS. Składniki te są odfiltrowane przez filtr pasmowo-przepustowy. Oczywiście w jednowstęgowym modulatorze amplitudy odfiltrowana zostaje tylko wybrana wstęga.
Z powyższego opisu można wyciągnąć wnioski o różnorodnych funkcjach, jakie może spełniać mieszacz mikrofalowy. Dokonajmy podsumowania.
• Gdy do mieszacza doprowadza się sygnały o częstotliwościach fS i fH, użytecznym składnikiem wyjściowym jest zazwyczaj sygnał o częstotliwości pośredniej fP=│fS - fH│ a mieszacz nazywany jest dolnowstęgowym. W pewnych wypadkach wykorzystuje się składnik o częstotliwości │fH + fS│, a mieszacz nazywany jest wtedy górnowstęgowym.
• W przypadku doprowadzenia sygnału monoczęstotliwościowego mieszacz pracuje bądź jako detektor – gdy jest wykorzystywana składowa stała, bądź jako powielacz częstotliwości, gdy jest wykorzystywana druga lub wyższa harmoniczna.
• W przypadku, gdy fS<<fH obie wstęgi dolna i górna pojawiają się blisko częstotliwości fH. Przyrząd pracuje wtedy jako modulator.
• Gdy fS=fH, między sygnałami występuje różnica faz, to wartość składowej stałej staje się liniowo zależna od , a mieszacz pracuje wtedy jako detektor fazy.