Podręcznik

4. Testowanie pojazdów mobilnych załogowych i bezzałogowych lub samych podwozi

Opracowany prototyp pojazdu załogowego lub bezzałogowego o podwoziu zrobotyzowanym lub pojedyncze podwozie zrobotyzowane do zabudowy przed wdrożeniem tychże do produkcji powinny być przetestowane celem sprawdzenia oraz weryfikacji przyjętych założeń konstrukcyjnych. Procedura taka powinna sprawdzić m.in. spełnienie przez takie prototypy wymagań taktyczno-technicznych, które będą miały wpływ na własności trakcyjne oraz mobilność podwozia lub pojazdu. (Przyjmijmy, że mówiąc o parametrach taktyczno-technicznych mamy na myśli zarówno parametry pojazdu mobilnego jako komplet lub podwozia zrobotyzowanego).
Należy zaznaczyć, że istnieje szereg parametrów, które podlegają kontroli w procesie określania przydatności wyżej wskazanych prototypów dla konkretnego zastosowania (tu: wojskowego). Można przyjąć, że parametry te w zasadzie mogą być wspólne dla pojazdów załogowych i bezzałogowych, ponieważ jak już wspomniano, zadania, które wykonują jedne i drugie wzajemnie się uzupełniają zatem i parametry nie mogą się wykluczać. 
Do najważniejszych parametrów mających wpływ na zdolności taktyczno-techniczne pojazdu mobilnego lub podwozia zrobotyzowanego zaliczamy: [Źródło: Przemysław Simiński, Wojkowe pojazdy kołowe]
1.    Parametry masowe – należą do nich m.in. masa własna, dopuszczalna masa całkowita, ładowność, położenie środka masy oraz naciski jednostkowe. Ten ostatni parametr bezpośrednio wpływa na mobilność i jest określany jako stosunek masy na koło podwozia do pola powierzchni styku opony z podłożem. Właśnie dzięki systemom CPK i CTIS możliwe jest korzystne kształtowanie tego stosunku. (Patrz rysunek 13).
2.    Parametry liniowe – należą do nich m.in. wymiary zewnętrzne pojazdu/podwozia, wymiary skrzyni ładunkowej, prześwit podwozia, zwis przedni i zwis tylny oraz zdolność tzw. krzyżowania osi.
3.    Parametry kątowe – należą do nich m.in. statyczny kąt pochylenia , kąt rampowy , kąt zejścia  oraz kąt natarcia pojazdu/podwozia \alpha.
4.    Parametry trakcyjne – należą do nich m.in. prędkość maksymalna, prędkość minimalna, średnia prędkość w terenie, intensywność rozpędzania, zwrotność oraz kierowalność pojazdu/podwozia.
Należy podkreślić, że szczególnego znaczenia nabiera ocena pojazdu mobilnego lub podwozia zrobotyzowanego w warunkach terenowych i bezdrożach. Duża różnorodność postaci terenu, przypomnijmy rozciągająca się od terenów piaszczystych, błotnistych do terenów o różnym ich ukształtowaniu ze stromymi zjazdami i podjazdami, poprzecznymi rowami, okopami, itp. powoduje, że ww. parametry mogą nie być wystarczające do oceny przydatności prototypu pojazdu/podwozia do wypełnienia przewidywanego w przyszłości zadania terenowego. W przypadku pojazdów załogowych niejednokrotnie doświadczenie kierowcy takiego pojazdu może określić jego przydatność pomimo wcześniejszych negatywnych ocen wystawionych takiemu pojazdowi na etapie innych badań. Zatem pewien błąd w koncepcji podwozia/pojazdu może być usuwany przez odpowiednio przeszkolonego kierowcę. Przykładowo doświadczony kierowca jest w stanie ocenić rodzaj terenu, po którym jego pojazd będzie miał się poruszać i oceni, czy trasa ta jest możliwa do pokonania czy należy się wycofać celem poszukania np. odpowiedniego objazdu. W przypadku pojazdów/podwozi bezzałogowych powyższe kryterium błędu będzie niższe, gdyż pojazd taki będzie musiał „radzić” sobie sam, będąc wyposażony tylko w to, co posiada.
Opracowanie i wykonanie podwozia zrobotyzowanego uwzględniając wszystko to, co zawarto w rozdziale 1.3 nie gwarantuje jeszcze całkowitej (według przyjętych założeń) przydatności konkretnego podwozia zrobotyzowanego „pod” projektowany pojazd lub robot mobilny, które mają poruszać się w trudnym terenie. Końcową przydatność tychże mogą dopiero potwierdzić lub wykluczyć odpowiednie badania terenowe.
Jest rzeczą oczywistą, że testowanie podwozia zrobotyzowanego (lub pojazdu mobilnego) pod kątem określenia podanych wcześniej zdolności taktyczno-technicznych jest pracochłonne i ze względu na objętość bieżącego modułu autor nie zdecydował się na ich opisywanie. (Czytelnik może skorzystać z bogatej literatury w tym zakresie). Na użytek autorskiej propozycji podwozia zrobotyzowanego, która również z podanych wyżej względów musiała być uszczuplona, opisano tylko sposób oceny dwóch parametrów podwozia zrobotyzowanego w odniesieniu do jego badań terenowych.