Podręcznik

3. Definiowanie informacji

3.2. Informacja

Informacją nazywamy to wszystko, co przekazane -- okazuje się użyteczne dla odbiorcy. Informacja  służy realizacji zamierzonego celu, zaspokaja określone potrzeby, ale też uświadamia, buduje wiedzę, ukazuje nowe możliwości, weryfikuje domniemania. 

 

Punktem odniesienia przekazu informacji jest odbiorca, jego cele i poczucie użyteczności. Przesyłane dane mają określone znaczenie, opisane funkcją semantyczną, które kształtuje treść przekazu. Odbiorca rozumiejąc treść danych, weryfikuje ich użyteczność. Odbiera informację lub uznaje przesłane dane za bezużyteczne. Nadawca formując przekaz stara się zaspokoić domniemane potrzeby odbiorcy.    

Wymiana informacji, o możliwie atrakcyjnej treści oraz stosownej formie (reprezentacji), jest podstawową funkcją szeroko rozumianych multimediów. Zarówno sposób -- bezpośredni przekaz (komunikacja) lub pośrednicząca archiwizacja, jak i forma uzupełniających się strumieni danych o charakterze zróżnicowanym w sensie sposobu percepcji przekazywanej treści służy wiarygodnej i użytecznej komunikacji nadawcy z odbiorcą.

Zakładając sensowność procesu wymiany danych, należy doszukiwać się występującej tam informacji, przyjmując  ogólny schemat nadawcy i odbiorcy spiętych ustaloną formą kanału transmisyjnego o charakterze pozytywnym. Pozytywny znaczy choćby w minimalnym stopniu użyteczny, gdzie obok danych i treści nadmiarowych pojawia się choćby ślad informacji nadającej sens całemu przedsięwzięciu. Informacja jest wtedy sensem i istotą przekazu bez względu na jego charakter. Dlatego efektywne reprezentowanie informacji stanowi podstawowe zagadnienie wszystkich aplikacji multimedialnych.

Przekaz informacji poprzedzony jest procesem pozyskiwania informacji -- niekiedy kosztownym, innym razem dość  przypadkowym, -- bazującym na złożonych, kosztownych technologiach lub przede wszystkim na ludzkiej spostrzegawczości. Pozyskanie treści jest niekiedy bardzo trudne i musi być uzupełnione złożonym procesem wydobywania treści z nadmiaru rejestrowanych danych. Istotnym okazuje się wtedy problem ekstrakcji czytelnej postaci informacji z jej formy niejawnej, subtelnej, zniekształconej, itp. Rejestrowany sygnał -- ciąg danych staje się nośnikiem określonej treści, która rozpoznawana jest jako informacja w kontekście jej użyteczności. Przekaz treści stanowiącej informację w szerokiej skali społecznej koncentruje dziś uwagę twórców najbardziej ambitnych rozwiązań w obszarze mediów cyfrowych, multimediów, telewizji, internetu, technik komputerowych i wielu innych. 

Doskonalenie form przekazu oraz rosnąca cena wartościowej informacji charakteryzują współczesny rozwój sieciowego społeczeństwa informacyjnego, niezbyt szybko (a może wcale?) zmierzający w kierunku wizji nowoczesnego społeczeństwa wiedzy. Wyraźny nadmiar powielanych, sztampowych treści i pseudo-treści, które, rozsyłane, pretendując do miana informacji ''szukają łatwego zysku'', powoduje stały wzrost znaczenia wolności wyboru w wymiarze osobistym i społecznym. Intencje nadawcy nie są zwykle jednoznaczne, a korzyści odbiorcy są często rozumiane ''interesownie''. Nadawca formując przekaz stara się spełnić domniemane oczekiwania odbiorcy, albo je biznesowo kreować. Rozpoznanie informacji bazującej na przekazie prawdziwych, otwartych treści staje się sztuką, ale i koniecznością. Czas odbiorcy staje się cenny dla nadawcy, ale przede wszystkim dla samego odbiorcy. Rośnie znaczenie filtrów, automatycznego rozpoznawania treści użytecznych, innych form preselekcji przekazu.

Wymagający odbiorca korzysta z wolności wyboru źródeł przekazu, interesuje się wiarygodnością otrzymywanych danych, oddziela ewentualny komentarz czy narzuconą interpretację. Wybiera przyjazne, sprawdzone formy, by dotrzeć do istoty przekazu, rdzenia odczytywanych treści, weryfikuje ich prawdziwość. Skuteczna weryfikacja warunkowana jest dostateczną jakością danych, czytelnością treści, jej uporządkowaniem, klarownością. 

Kluczowym zagadnieniem, które służy odbiorcy jest efektywne reprezentowanie informacji, czyli konwersja przekazu danych w prezentację informacji z kryterium maksymalnej użyteczności odbiorcy. Przedstawione w tej pracy zagadnienia służą przede wszystkim zrozumieniu teoretycznych i praktycznych podstaw pojęcia reprezentowanej informacji. Według założonej koncepcji wspomagania procesu przekazu, wykorzystanie ''podanej'' informacji leży w gestii odbiorcy.