7. Interfejsy dysków twardych

7.2. Serial Attached SCSI (SAS)

Serial Attached SCSI (SAS) jest interfejsem bardziej uniwersalnym niż SATA. Jest to również interfejs szeregowy, w którym realizowane są połączenia punkt z punktem. Sygnały są przesyłane różnicowo z wykorzystaniem niskich poziomów napięć. Podobnie jak w SATA w celu pozbycia się niekorzystnych układów bitów stosuje się wstępne przekodowanie danych z ośmiu na dziesięć bitów. Transfer danych może być realizowany w trybie full duplex. Pierwsza generacja interfejsu SAS pracowała z szybkością do 3.0 Gb/sec. W drugiej generacji zwiększono szybkość do 6.0 Gb/sec. W każdej z generacji istnieje możliwość zwielokrotnienia połączeń 2x, 3x, 4x, zwielokrotniając tym samym szybkość transferu danych. SAS odziedziczyło zestaw komend od równoległego SCSI, format ramki od Fibre Channel, strukturę i budowę warstwy fizycznej od Serial ATA. Serial Attached SCSI obsługuje zarówno SCSI jak i standard ATA. Mamy tu trzy protokoły transportowe:
•    Serial SCSI Protocol (SSP) – obsługuje urządzenia SAS (SCSI),
•    Serial ATA Tunneling Protocol (STP) – obsługuje dyski Serial ATA,
•    Serial Management Protocol (SMP) – obsługuje ekspandery SAS.
SAS używa 7-pinowego konektora (cztery linie sygnałowe, trzy uziemiające) i kabla o małej średnicy o długości do 8m. Urządzenia SAS i SATA mogą być przyłączone do tego samego konektora. 
Każde urządzenie SAS może mieć jeden bądź więcej portów. Każdy port może być skonfigurowany jako  „narrow” (pojedyncze połączenie) lub „wide” (wiele połączeń). Siłą standardu SAS jest możliwość użycia ekspanderów. Tanie, szybkie przełączniki nazywane ekspanderami umożliwiają kontrolerowi SAS na połączenie z wieloma urządzeniami (Rys. 38). W odróżnieniu od urządzeń SCSI równoległego, urządzenia SAS nie wymagają ustawienia numeru ID. Wszystkie urządzenia SAS mają automatycznie przyporządkowane unikalne numery adresowe, umożliwiające zidentyfikowanie inicjatora, urządzenia docelowego i ekspandera. 
Rys. 38. Możliwość podłączenia dysków do kontrolera SAS