Podręcznik
5. Przełączanie tranzystora MOS: charakterystyki i parametry
5.2. Inwerter CMOS
Inwerter CMOS
Podstawowych wad technologii NMOS pozbawiona jest powszechnie stosowana obecnie technologia CMOS (Complementary MOS), w której zastosowano jako obciążenie tranzystor z kanałem typu p (komplementarny):
Rys. 5.11 Schemat inwertera CMOS
Korzystne właściwości inwertera CMOS wynikają stąd, że tranzystor obciążający jest też przełączany: dla wysokiego napięcia wejściowego, gdy tranzystor sterujący NMOS silnie przewodzi, tranzystor PMOS jest praktycznie wyłączony (UGS_L@0) i odwrotnie, dla niskiego napięcia wejściowego tranzystor NMOS jest wyłączony, a tranzystor PMOS przewodzi:
Rys. 5.12 Punkty pracy w stanach ustalonych inwertera CMOS
Dzięki temu uzyskuje się dużą amplitudę logiczną (w dzielniku napięciowym zawsze jeden tranzystor przewodzi a drugi jest wyłączony, więc UOL@0 i UOH@UDD), duże marginesy szumowe oraz pomijalny pobór prądu w warunkach statycznych:
Rys. 5.13 Napięcie wyjściowe i prąd drenu w funkcji napięcia wejściowego inwertera CMOS
Przedstawiona na rys. 5.13 charakterystyka przenoszenia jest symetryczna, jeżeli:
(5.14) |
A zatem współczynnik geometryczny KR jest niewielki i różny od jedności tylko z powodu różnej ruchliwości dziur i elektronów:
(5.15) |
Pojemność obciążająca inwerter CMOS jest rozładowywana i ładowana z podobną dużą szybkością przez dobrze przewodzący tranzystor, odpowiednio sterujący i obciążający.
Bardzo dobre właściwości inwertera CMOS uzyskuje się kosztem zwiększenia liczby operacji procesu technologicznego oraz strat powierzchni na izolowaną wyspę (przeciwnego typu niż podłoże układu), w której wykonuje się jeden z komplementarnych tranzystorów.
Rozwiązanie
W punktach charakterystycznych wyznaczających zakres przejściowy UIL i UIH, wzmocnienie napięciowe wynosi:

Wyznaczenie wzmocnienia w sposób analogiczny do Wwzmku wymaga przeanalizowania stanu tranzystorów w odpowiednich warunkach polaryzacji. W odróżnieniu od dotychczasowych rozważań, przekształcając powyższy warunek należy uwzględnić, że prądy płynące przez każdy z tranzystorów inwertera CMOS zależą od napięcia wejściowego, natomiast od napięcia wyjściowego tylko prąd tranzystora pracującego w zakresie nienasycenia (liniowym).
Dla Uwe = UIL tranzystor NMOS pracuje w nasyceniu, a PMOS w zakresie liniowym. Wynika stąd:
(5.16) |
(odpowiednie znaki uwzględniają kierunek zmian prądów w funkcji napięć i zapewniają ku = -1).
Uwzględniając pochodne:
w zakresie nasycenia
z warunku (5.16) otrzymuje się:
(5.17) |
Dla Uwe = UIH tranzystor NMOS pracuje w zakresie liniowym, a PMOS w nasyceniu, a zatem:
(5.18) |
(odpowiednie znaki uwzględniają kierunek zmian prądów w funkcji napięć i zapewniają ku = -1).
Uwzględniając pochodne:
w zakresie liniowym
oraz w zakresie nasycenia:
z warunku (5.17) otrzymuje się:
(5.19) |
(W powyższych wzorach uwzględniono UGSP = Uwe - UDD oraz UDSP = Uwy - UDD)