Podręcznik
2. Urządzenia i systemy mechatroniczne dla wybranych podwozi zrobotyzowanych
2.8. Rozwój systemów typu CTIS stosujących zawory koła
Podsumowując powyższe widać, że rozwój systemów CTIS w podwoziach zrobotyzowanych przebiegał dwutorowo: w jednych podwoziach, pomimo wykorzystywania drążonych półosi występowało sterowanie tradycyjne funkcjami systemu przy użyciu prostej dźwigni „wybierającej” pojedyncze koło lub koła podwozia (patrz rysunek 72), zaś w innych podwoziach wprowadzono zawory koła, takie jak na rysunku 71, co musiało narzucić bardziej złożone sterowanie funkcjami systemu CTIS, powiedzielibyśmy teraz, że mechatroniczne. Rysunek 73 ilustruje przykład urządzenia mechatronicznego dla systemu CTIS (ang. manifold), które steruje złożonymi funkcjami zaworu koła z rysunku 71.
Analiza rysunku 73 pokazuje, że w tym urządzeniu możemy wyróżnić dwa bloki funkcjonalne, które dla uproszczenia przyjmijmy, że są oddzielone płaską blachą, tzw. elementem podwozia. Pierwszy blok – blok pneumatyczny odpowiedzialny jest za dostarczenie do zaworów koła medium o odpowiedniej wartości ciśnienia/podciśnienia. Na rysunku 73 blok pneumatyczny charakteryzują wyprowadzenia dla zaworów koła oraz umieszczone centralnie wyprowadzenie medium z układu poprzez odpowietrznik o dużej przepustowości.
Rysunek 73: Urządzenie sterujące funkcjami wheel valve firmy CM Automotive
Drugi blok – sterowanie elektryczne zaworami, odpowiedzialny jest za dostarczenie energii prądu elektrycznego (najczęściej o napięciu 24V) do cewek elektrozaworów po to, aby ich unoszone energią magnetyczną trzpienie otwierały/zamykały kanały dla medium w systemie CTIS. Dla kontroli wartości ciśnienia medium przewidziano czujnik ciśnienia, widoczny na rysunku 73.
Jest rzeczą zrozumiałą, że rozwój systemów CTIS „poszedł” również w kierunku współpracy systemu z kierowcą pojazdu wojskowego, na którego pokładzie zamontowano taki system pompowania kół podwozia. W tzw. panelu operatora zintegrowano przyciski sterujące dla wybierania funkcji systemu oraz układ sterowania cyfrowego (czytaj: mikroprocesorowego), „zawiadującego” całością. Rysunek 74 ilustruje postać panelu operatora (kierowcy) dla systemu CTIS współpracującego m.in. z urządzeniem z rysunku 73.
Rysunek 74: Panel sterujący systemu CTIS produkcji CM Automotive
Jak można zauważyć na rysunku 74 kierowca pojazdu po włączeniu układu CTIS (przycisk „ON”) może wybrać wartość ciśnienia powietrza w kołach swojego pojazdu w zależności od przewidywanego terenu, który ma pokonać przy użyciu odpowiednich przycisków sterujących. Ciśnienie to jest potem automatycznie utrzymywane zgodnie z wybranym trybem. Znaczenie tych przycisków jest następujące:
- EMERGENCY – ciśnienie powietrza dostosowywane przez kierowcę np. po wyciekach powietrza z opon;
- MUD, SAND & SNOW – ciśnienie powietrza dla terenu typu błoto, piasek czy śnieg;
- CROSS COUNTRY – ciśnienie powietrza dla terenu typu orna ziemia;
- HIGHWAY – ciśnienie powietrza dla drogi utwardzonej typu asfalt.
Należy zaznaczyć, że postać graficzna oraz wykonanie paneli operatora systemów CTIS jest uzależniona od producenta dane rozwiązania. Jak już zostało powiedziane, opracowanie koncepcji zaworów typu wheel valve dla systemów kolejnych generacji uruchomiło inwencję w opracowywaniu różnych wariantów systemów CTIS. Pojawiły się formy producenckie, które opracowały systemy pompowania kół dla podwozi zrobotyzowanych różnych pojazdów specjalistycznych i wojskowych. Można tutaj wymienić oprócz wspomnianej wcześniej formy CM Automotive i inne, np. TELEFLOW, SPICER DRIVETRAIN PRODUCTS, DANA czy PARKER.
Kończąc zagadnienie omawiania cech systemów CTIS i ich różnych wariantów autor zamieścił rysunki (zdjęcia) wybranych podwozi zrobotyzowanych pojazdów, którym w podwoziu zamontowano system CTIS. Widać na tych zdjęciach, że w każdym przypadku istnieje identyczna koncepcja zamontowania zaworu koła, tj. w obręczy koła.
Rysunek 75: System CTIS firmy DANA Incorporated
Rysunek 76: System CTIS zamontowany w podwoziu pojazdu wielozadaniowego typu AMPV
Rysunek 77: System CTIS firmy Teleflow zamontowany w podwoziu pojazdu wojskowego wysokiej mobilności
Rysunek 78: System CTIS firmy Teleflow zamontowany w podwoziu pojazdu wojskowego IVECO Miltary
Rysunek 79: System CTIS firmy DANA Incorporated zamontowany w podwoziu pojazdu wojskowego Oshkosh