Podręcznik
2. Kable telekomunikacyjne
2.1. Telekomunikacyjne kable symetryczne
Cechą charakterystyczną kabli telekomunikacyjnych jest przewodzenie prądu elektrycznego. Współcześnie w kablach tych przewodnikiem są druty, albo linki wykonane z miedzi. Kable telekomunikacyjne mają często złożoną strukturę, dlatego by miały one odpowiednie własności mechaniczne, fizykochemiczne i elektryczne. Skupimy naszą uwagę na kablach z liniami symetrycznymi. Są one powszechnie stosowane w klasycznych sieciach dostępowych. Zdecydowana większość telefonów stacjonarnych jest połączona z centralą telefoniczną takimi właśnie liniami kablowymi.
Kable z liniami symetrycznymi mogą mieć bardzo różną strukturę. Zależy ona od przeznaczenia kabla. Na przykład kable, które są przeznaczone do podwieszania na słupach bądź podporach są wzmacniane specjalną stalową linką. Z kolei kable kładzione na terenach, na których występują ruchy ziemi (na przykład tereny górnicze) są dodatkowo wzmacniane pancerzem stalowym, który ma za zadanie chronić kabel przed przerwaniem. Na terenach, gdzie występują silne elektromagnetyczne pola zakłócające kable są dodatkowo ekranowane.
Rys. 2. 1. Budowa przykładowego kabla telekomunikacyjnego
Na rysunku 2.1 przedstawiono ogólną strukturę kabla telekomunikacyjnego z liniami symetrycznymi. Zewnętrzną część kabla stanowi osłona kabla, pod nią znajduje się pancerz, a pod pancerzem ekran, dalej jest powłoka, a pod nią osłona przeciwwilgotnościowa zapobiegająca wnikaniu wody, gdy kabel ulegnie uszkodzeniu. Dwie izolowane żyły miedziane (druty) tworzą parę (linię symetryczną). Kable mogą być kablami parowymi, albo czwórkowymi. W kablu parowym dwie żyły tworzące parę są ze sobą skręcane. W kablu czwórkowym skręt obejmuje na raz dwie pary, które tworzą tak zwaną wiązkę. Stosowanie skrętu ma na celu zwiększenie wytrzymałości i elastyczności kabla, ale także poprawienie jego odporności na zakłócenia, co zostanie wyjaśnione w dalszej części podręcznika. Kable parowe są stosowane przede wszystkim jako kable instalacyjne (od strony abonenta) i zakończeniowe (np. w centrali). Ośrodek kabla jest wypełniony specjalnym żelem, który zapobiega wnikaniu wody do środka kabla w razie jego uszkodzenia. Liczba par w kablu może być bardzo duża. Spotyka się kable mające nawet 2000 par. Znaczący wpływ na parametry elektryczne kabla, przede wszystkim na tłumienie, ma średnica żył. Najczęściej wynosi ona 0,4 , 0,5 , 0,6 i 0,9 mm, zaś typowa impedancja falowa wynosi 120 Ω. Warto pamiętać, że kable telekomunikacyjne z parami symetrycznymi były projektowane i produkowane przede wszystkim na potrzeby telefonii. Ich parametry dla częstotliwości megahertzowych i większych nie były kiedyś mierzone i publikowane, a nawet gdyby tak było, to ze względu na starzenie kabla mogłyby one znacznie różnić się od danych katalogowych. Współcześnie dokładna analiza kabli telekomunikacyjnych ma znaczenie tylko ze względu na ich zastosowania w sieciach dostępowych typu xDSL.