Podręcznik
2. Sterownik PLC w sterowaniu systemami mechatronicznymi
2.2. Układ sterowania procesem mieszania materiałów sypkich
A) Słowne sformułowanie zadania dla układu sterowania na podstawie opisu zleceniodawcy
Zrealizować układ sterowania procesem mieszania materiałów sypkich. Praca mono-stabilna. Jako główne urządzenie sterujące zastosować sterownik PLC o odpowiedniej konfiguracji we/wy cyfrowych. Napięcie zasilania dla sterownika PLC powinno wynosić 220V AC zaś napięcie zasilania układów we/wy powinno wynosić 24V DC. Sterownik PLC powinien posiadać wyjścia przekaźnikowe typu Relay. Sygnał sterujący dla wejść sterownika PLC to sygnał napięciowy 24 VDC.
B) Opis działania układu sterowania procesem mieszania materiałów sypkich
Układ jest włączany przyciskiem START i realizuje jednorazowy proces mieszania materiałów sypkich, pochodzących za zbiorników A i B (dostarczanie tych materiału do zbiorników A i B realizuje inny sterownik PLC). Jednorazowy proces mieszania materiałów sypkich rozumiany jest tutaj jako wymieszanie dwóch materiałów A i B w zbiorniku C oraz jego późniejsze opróżnienie.
Warunkiem rozpoczęcia procesu sterowania procesem mieszania jest stan zbiorników A i B – pełny, oraz zbiornika C – pusty. Czujniki poziomów CZ1 i CZ2 na bieżąco kontrolują odpowiednią zawartość materiałów sypkich w zbiornikach A i B, niezbędnych do wykonania procesu technologicznego. Stan tych czujników CZ1/CZ2 równy 1 oznacza zbiorniki pełne odpowiednio A i B. W przypadku, gdy po pobudzeniu przycisku START sterownik PLC otrzyma od tych czujników sygnał braku choćby jednego materiału sypkiego lub sygnał obecności materiału w zbiorniku C, następuje stabilne włączenie lampki sygnalizującej ALARM oraz nie istnieje możliwość załączenia procesu dozowania i potem mieszania. Sygnalizacja alarmu wyłączy się samoczynnie po uzupełnieniu brakującego materiału lub opróżnieniu zbiornika C i wówczas układ jest gotowy do pracy po ponownym załączeniu przyciskiem START.
Układ można wyłączyć w każdej chwili za pomocą przycisku STOP, który odłącza zasilanie od układu sterowania procesem mieszania. Przycisk STOP nie jest przy tym operandem sterownika PLC (nie jest wprowadzony sygnał od tego przycisku na wybrane wejście modułu wejść sterownika PLC). Ze względów bezpieczeństwa sterownik PLC współpracuje z czujnikiem termicznym CT, umieszczonym w silniku elektrycznym, obracającym mieszadło M. Jedno z wejść sterownika PLC związane jest bezpośrednio z pracą mieszadła M w celu jego kontroli pracy. Jest to tzw. wejście diagnostyczne WD. W momencie, gdy sterownik PLC załączy silnik mieszadła M i z różnych przyczyn nie rozpocznie ono pracy w określonym czasie t (sygnał WD nie zmieni się z 0 na 1 w czasie 2s), to automatycznie uruchamiana jest pulsująca sygnalizacja alarmu 1Hz. Operator procesu powinien wtedy natychmiast zająć się określeniem uszkodzenia i przeprowadzić naprawę układu mieszadła. Ponowne pobudzenie START daje szansę na kontynuację procesu sterowania. Powyższa funkcja umożliwia samo-diagnostykę systemu sterowania procesem mieszania poprzez kontrolę układu wykonawczego.
Zastosowano dodatkowo sygnalizację optyczną: H_START - pali się stabilnie, gdy proces jest kontynuowany od momentu uruchomienia przyciskiem START do momentu końca opróżnienia zbiornika C; H_STOP - pali się stabilnie, gdy proces nie jest uruchomiony oraz pulsuje sygnalizacja 1Hz - stwierdzono awarię od czujników WD oraz CT.
C) Tabela przyporządkowania sygnałów we/wy adresom absolutnym (operandom) sterownika PLC
Tabela 41: Tabela przyporządkowująca
Sygnał |
Operand |
Komentarz |
START |
I0.1 |
Przycisk włączenia układu - typ NO. |
CZ1 |
I0.2 |
Czujnik obecności materiału w zbiorniku A - typ NO (ultradźwiękowy). |
CZ2 |
I0.3 |
Czujnik obecności materiału w zbiorniku B - typ NO (ultradźwiękowy). |
CP |
I0.4 |
Czujnik obecności materiału w zbiorniku C - typ NO (ultradźwiękowy). |
CT |
I0.5 |
Czujnik temperatury silnika - typ NC. |
WD |
I0.6 |
Wejście diagnostyczne związane z mieszadłem - typ NO. |
Z1 |
Q0.0 |
Załączanie zaworu 1 inicjujące dostarczanie materiału ze zbiornika A do zbiornika C. |
Z2 |
Q0.1 |
Załączanie zaworu 2 inicjujące dostarczanie materiału ze zbiornika B do zbiornika C. |
Z3 |
Q0.2 |
Załączania zaworu 3 inicjujące opróżnianie materiału ze zbiornika C. |
M |
Q0.3 |
Sterowanie mieszadłem M. |
H_START |
Q0.4 |
Sygnalizacja pracy układu po jego inicjacji przyciskiem START. |
H_STOP |
Q0.5 |
Sygnalizacja stopu układu (przed wciśnięciem START) oraz sygnalizacja pulse 1Hz po wystąpieniu awarii pracy mieszadła M. |
ALARM |
Q0.6 |
Sygnalizacja alarmu – załącza się w momencie niecałkowitego opróżnienia zbiornika C oraz niecałkowitego napełnienia zbiorników A i B. |
KROK_0 |
M0.0 |
Znacznik kroku zerowego. |
KROK_1 |
M0.1 |
Znacznik kroku pierwszego. |
KROK_2 |
M0.2 |
Znacznik kroku drugiego. |
KROK_3 |
M0.3 |
Znacznik kroku trzeciego. |
KROK_4 |
M0.4 |
Znacznik kroku czwartego. |
KROK_5 |
M0.5 |
Znacznik kroku piątego. |
KROK_6 |
M0.6 |
Znacznik kroku szóstego. |
KROK_7 |
M0.7 |
Znacznik kroku siódmego. |
KROK_8 |
M1.0 |
Znacznik kroku ósmego. |
KROK_9 |
M1.1 |
Znacznik kroku dziewiątego. |
SPEC_1 |
SM0.1 |
Znacznik równy 1 tylko w pierwszym cyklu. |
SPEC_2 |
SM0.5 |
Znacznik generujący stabilny impuls o f=1Hz. |
SPEC_3 |
M1.2 |
Znacznik ustawiany dla H_START pulse 1Hz. |
TIMER 2s |
T40 |
Timer 2 sekundy. |
TIMER 30s |
T50 |
Timer 30 sekund. |
STOP |
- |
Wyłączenie pracy procesu mieszania – typ NC. Zatrzymuje stabilnie pracę układu mieszania w dowolnym momencie jego pracy. Przycisk ten nie jest operandem dla sterownika PLC. |
D) Schemat blokowy procesu mechatronicznego
Rysunek 63: Schemat procesu mechatronicznego
E) Algorytm SFC sterowania procesem mieszania cieczy
Rysunek 64: Algorytm SFC sterowania procesem mieszania cieczy
F) Program użytkowy PLC do sterowania szybową windą towarową zgodnie z opisem w p. B)
- JĘZYK STL
Network 1 // Tworzenie kroku zerowego
LD SM0.1
S M0.0, 1
Network 2 // Blok działania w kroku zerowym
LD M0.0
R M0.1, 9
R Q0.0, 7
S Q0.5, 1
Network 3 // Tworzenie kroku siódmego dla sygnalizowania ALARM, gdy zbiorniki nie pełne A lub B oraz C nie pusty
LD M0.0
A I0.1
LDN I0.2
ON I0.3
O I0.4
ALD
S M0.7, 1
R M0.0, 1
R M0.6, 1
Network 4 // Blok działania w kroku siódmym
LD M0.7
S Q0.6, 1
Network 5 // Tworzenie kroku ósmego: zerowanie ALARM, gdy warunki początkowe OK!
LD M0.7
A I0.2
A I0.3
A NI0.4
S M1.0, 1
R M0.7, 1
Network 6 // Blok działania w kroku ósmym
LD M1.0
R Q0.6, 1
Network 7 // Tworzenie kroku pierwszego rozpoczynającego proces dozowania materiału ze zbiornika A
LD M0.0
O M0.6
A M1.0
A I0.1
A I0.2
A I0.3
AN I0.4
S M0.1, 1
R M0.0, 1
R M0.6, 1
R M1.0, 1
Network 8 // Blok działania w kroku pierwszym
LD M0.1
R Q0.5, 1
S Q0.4, 1
S Q0.0, 1
Network 9 // Tworzenie kroku drugiego m.in. dla rozpoczęcia pracy mieszadła
LD M0.1
AN I0.2
LD M1.1
A I0.1
OLD
S M0.2, 1
R M0.1, 1
R M1.1, 1
Network 10 // Blok działania w kroku drugim
LD M0.2
R Q0.0, 1
S Q0.3, 1
R M1.2, 1
TON T40, 20
Network 11 // Tworzenie kroku dziewiątego dla m.in. dla pulse 1Hz
LD M0.2
A T40
S M1.1, 1
R M0.2, 1
Network 12 // Blok działania w kroku dziewiątym
LD M1.1
R Q0.3, 1
R Q0.4, 1
S M1.2, 1
Network 13 // Tworzenie kroku trzeciego dla dozowania materiału ze zbiornika B
LD M0.2
A I0.6
A I0.5
S M0.3, 1
R M0.2, 1
Network 14 // Blok działania w kroku trzecim
LD M0.3
S Q0.1, 1
Network 15 // Tworzenie kroku czwartego dla mieszania składników A i B
LD M0.3
AN I0.3
S M0.4, 1
R M0.3, 1
Network 16 // Blok działania w kroku czwartym
LD M0.4
R Q0.1, 1
TON T50, 300
Network 17 // Tworzenie kroku piątego w celu rozpoczęcia opróżniania zbiornika C
LD M0.4
A T50
S M0.5, 1
R M0.4, 1
Network 18 // Blok działania w kroku piątym
LD M0.5
S Q0.2, 1
Network 19 // Tworzenie kroku szóstego dla końca cyklu
LDM0.5
AN I0.4
S M0.6, 1
R M0.5, 1
Network 20 // Blok działania w kroku szóstym
LD M0.6
R Q0.2, 1
R Q0.3, 1
R Q0.4, 1
S Q0.5, 1
Network 21 // Generacja stanu awarii układu mieszadła na H_STOP = 1Hz
LD M1.2
A SM0.5
= Q0.5