6. Transformata Zet

6.2. Właściwości transformaty Zet

1.    Liniowość.  

Transformata Zet kombinacji liniowej sygnałów dyskretnych jest kombinacją liniową ich transformat Zet:

Z[\{ax_n+by_n\}]=aX(z)+bY(z) (62)

2.    Przesunięcie.

Przesunięcie ciągu próbek o k w lewo oznacza pomnożenie transformaty Zet przez z^k

Z[{x_{n+k}}]=\sum\limits _nx_{n+k}z^{-n}=z^k\sum\limits_nx_{n+k}z^{-(n+k)}=z^kX(z) (63)

Najczęściej mamy do czynienia z opóźnieniem o jedną próbkę, co oznacza pomnożenie transformaty przez z-1

3.    Tłumienie (mnożenie przez ciąg eksponencjalny).

Z[\{x_na^n\}]=\sum\limits_nx_na^nz^{-n}=\sum\limits_nx_n\frac{z}{a}^{-n}=X[\frac{z}{a}] (64)

4.    Tłumienie (mnożenie przez ciąg eksponencjalny).

Sumę splotową określamy wzorem (65), a operację splotu oznaczamy gwiazdką:

y_n=\sum\limits ^{\infty }_{k=-\infty }x_kh_{n-k} ⇒ y_n=x_n*h_n (65)

 

Transformata Zet splotu jest iloczynem transformat

y_n=\sum\limits ^{\infty }_{n=-\infty}y_nz^{-n}=\sum\limits ^{\infty }_{n=-\infty}\sum\limits ^{\infty }_{k=-\infty}x_kh_{n-k}z^{-n}=\sum\limits ^{\infty }_{k=-\infty}x_k\sum\limits ^{\infty }_{n=-\infty}h_{n-k}z^{-n}=\\=\sum\limits ^{\infty }_{k=-\infty}x_kz^{-k}\sum\limits ^{\infty }_{n=-\infty}h_{n-k}z^{n-k}=X(z)\cdot H(z) (66)

Przykład:  Obliczymy splot dwóch sygnałów dyskretnych: \{x_n\} i \{h_n\} najpierw metodą bezpośrednią, a potem poprzez mnożenie transformat Zet.
Ze wzoru y_n=\sum\nolimits ^{\infty }_{i=-\infty}x_ih_{n-1}  wynika, ze należy obliczyć lustrzane odbicie ciągu \{h_i\}, przesunąć o n pozycji i pomnożyć przez \{x_i\}. Operacje te pokazano na rys. 42. 
Dla przesunięcia n=0 istnieje tylko jedna pozycja i=0 wspólna dla ciągów \{x_i\} i z \{h_{n-i}\}. Otrzymujemy y_0=x_0h_0=1. Dla n=1 wspólne są pozycje 0 i 1 (patrz rys.42). Otrzymujemy y_1=x_0h_1+x_1h_0=1.5. Podobnie otrzymujemy  y_2=1.5 \ i \ y_3=0.5.  Pozostałe wartości splotu są równe zeru. 


Rysunek 42 Obliczanie splotu sygnałów dyskretnych

Znacznie prościej jest obliczyć transformaty Zet obu sygnałów dyskretnych i pomnożyć je:  Y(z)=X(z)\cdot H(z)
W kolejnych krokach otrzymujemy: 
 

X(z)=1+z^{-1}+z^{-2}

H(z)=1+\frac{1}{2}z^{-1}

Y(z)=X(z)H(z)=1+\frac{1}{2}z^{-1}+z^{-1}+\frac{1}{2}z^{-2}+z^{-2}+\frac{1}{2}z^{-3}=\\=1+\frac{3}{2}z^{-1}+\frac{3}{2}z^{-2}+\frac{1}{2}z^{-3}=y_0+y_1z^{-1}+y_2z^{-2}+y_3z^{-3}

 

Mając transformatę Y(z) możemy bezpośrednio z niej odczytać współczynniki y_n. Wynik jest identyczny z otrzymanym metodą sumowania.