Podręcznik

W zakresie oprogramowania narzędziowego wspomagającego projektowanie wirtualnych przyrządów pomiarowych oferta wyspecjalizowanych firm światowych jest niezwykle bogata. Dochodzenie do tego stanu zajęło wiele lat. W pierwszym etapie, nastąpiło wyposażenie (wzbogacenie) klasycznych języków programowania w biblioteki procedur o specyfice pomiarowej (komunikacji z urządzeniami). W ten sposób rozszerzone zostały możliwości wybranych języków programowania jak: Basic, C lub Pascal. Szczególną pozycję zajmuje tu Basic, przyjęty za standardowy język programowania systemów pomiarowych przez firmę Hewlett-Packard. Wprowadzane procedury wzbogacały kolejne wersje Basica, tworząc nowy standard tego języka HPBasic i jeszcze nowsze, bazujące na nim wersje HPBasicPlus, IBasic (obiektowa, uproszczona wersja HPBasica). Zwieńczeniem tej drogi rozwoju Basica jest przystosowany do środowiska Windows Instrument Basic.

Odpowiednikiem "wzbogacania" Basica dla innych języków programowania jest wyposażanie ich w biblioteki do obsługi pomiarów. Dobrym przykładem są tu produkty IOLib488 i RTLib488 firmy I/Otech. IOLib488 jest biblioteką sterowników przyrządów I/Otech (Data Acquisition Instruments). Produkt oferowany jest w wersji źródłowej (C/Pascal/QBasic). RTLib488 jest z kolei graficzną biblioteką czasu rzeczywistego dla C i Pascala, odpowiadającą funkcjom graficznym zaimplementowanym w HPBasicPlus.

Kolejne rozwiązanie prezentowanego rodzaju oprogramowania stanowi ASYST. Twórcą oprogramowania jest Keithley - Asyst Software Technologies. Wywodzi się on z języka Forth i stanowi samodzielny język programowania systemów pomiarowych, z możliwością przyłączania modułów programowych C i Fortranu. Zasadniczy ciężar obsługi systemu przejmuje na siebie ASYST wspomagany jedynie procedurami zewnętrznymi użytkownika.

Wymienione, wybrane przykłady oprogramowania wskazują na różne drogi dojścia do tego samego celu: stworzenia wygodnych narzędzi realizacji systemów pomiarowych, wszystkie mają wspólną cechę - wymagają pisania programu.

Proces tworzenia programu można dalej uprościć stosując mechanizmy wywoływania i łączenia gotowych procedur metodą paneli funkcyjnych lub ikon. Taki dodatkowy mechanizm uwalnia programistę od wnikania w szczegóły stosowanych przez niego narzędzi, w skrajnym przypadku doprowadzając do tego, że stworzy on program np. w języku C, bez znajomości tego języka. Oczywiście doświadczony programista jest w stanie nawet tak przygotowany produkt świadomie modyfikować i „ulepszać”.

Rewolucja w dziedzinie oprogramowania narzędziowego dokonała się, bez wątpienia z chwilą wprowadzenia systemu Windows oraz języków programowania obiektowego. Klasycznym przykładem oprogramowaniem narzędziowego zawierającego wszystkie nowoczesne mechanizmy wspomagania projektowania wirtualnych przyrządów pomiarowych w środowisku Windows są: LabWindows/CVI oraz LabVIEW firmy National Instruments.

Ważnym osiągnięciem jest opracowanie uniwersalnego języka programowania przyrządów pomiarowych o nazwie Standard Commands for Programmable Instruments: SCPI.